W dobie powszechnej cyfryzacji phishing stał się jednym z najgroźniejszych narzędzi wykorzystywanych przez cyberprzestępców. W szczególności narażone na niego są osoby, które załatwiają sprawy finansowe przez Internet – także te związane ze spłatą zobowiązań. Co to jest phishing? Jak się przed nim chronić?
Phishing to forma oszustwa polegająca na wyłudzaniu poufnych informacji – takich jak loginy, hasła czy dane kart płatniczych – poprzez podszywanie się pod zaufane instytucje. Ataki najczęściej mają formę wiadomości e-mail, SMS-ów lub rozmowy telefonicznej. W ich treści przestępcy próbują nakłonić ofiarę do kliknięcia linku lub podania danych.
Cyberprzestępcy wykorzystują socjotechnikę, czyli manipulację emocjami ofiary. Wzbudzają strach, poczucie winy, czasem nawet sympatię. W kontekście branży windykacyjnej przestępcy mogą podszywać się np. pod firmę wspierającą proces spłaty zadłużenia. Ofiara otrzymuje e-mail z informacją o konieczności natychmiastowej wpłaty, często z linkiem do „panelu klienta”. W rzeczywistości jest to fałszywa strona, a podane na niej dane trafiają prosto do oszusta.
Jak w praktyce wygląda phishing? Przykłady tej formy oszustwa to przede wszystkim:
● fałszywe wezwanie do zapłaty – wiadomość e-mail lub SMS wygląda jak autentyczne wezwanie do uregulowania zaległości, np. za telefon, energię czy kredyt. Zawiera link do opłacenia „rachunku”, który prowadzi do fałszywej strony płatności;
● podszywanie się pod firmę windykacyjną w wiadomościach – oszuści wysyłają komunikaty sugerujące, że odbiorca ma nieuregulowane zobowiązania i grożą dalszymi krokami prawnymi. Link w wiadomości przekierowuje do strony, gdzie należy „potwierdzić dane”. Niestety ofiara nieświadomie przekazuje wówczas poufne informacje na swój temat;
● smishing i vishing – phishing może przyjmować także formę SMS-ów (smishing) lub rozmów telefonicznych (vishing). W pierwszym przypadku ofiara otrzymuje wiadomość z linkiem do „szybkiej spłaty zadłużenia”, a w drugim – oszust podszywa się pod konsultanta i prosi o dane osobowe, hasła, numery kont.
Szczególnie niebezpieczne są tzw. ataki spear phishingowe, ukierunkowane na konkretne osoby. W takich przypadkach oszuści zbierają informacje o ofierze – np. z mediów społecznościowych – i przygotowują spersonalizowaną wiadomość, która wygląda bardzo wiarygodnie.
Zachowanie czujności i zdrowego rozsądku to podstawa w kontekście ochrony przed tą formą oszustwa. Poniżej znajdziesz kilka najważniejszych zasad, które pomogą Ci zminimalizować ryzyko tego, że wpadniesz w pułapkę phishingu.
E-mail lub SMS z dziwnym adresem nadawcy powinien od razu wzbudzić Twoją czujność. Jeśli coś wygląda podejrzanie – nie klikaj.
Nie klikaj linku, jeśli wiadomość ma wzbudzać silne emocje (np. strach przed windykacją). W razie wątpliwości skontaktuj się z firmą, której dotyczy otrzymany komunikat, ale korzystając z oficjalnych kanałów lub danych kontaktowych.
Żadna profesjonalna firma windykacyjna nie prosi o takie dane w ten sposób. Legalne instytucje kontaktują się z klientami w bezpieczny sposób, potwierdzając swoje uprawnienia do realizacji konkretnych czynności.
Programy antywirusowe i antyphishingowe mogą wykryć i zablokować podejrzane strony internetowe. Warto korzystać z takich opcji, zwłaszcza gdy często logujesz się na urządzeniach np. do banku.
Korzystaj tylko z oficjalnych serwisów firm lub portali płatniczych. Sprawdź, czy strona ma certyfikat SSL (czyli adres zaczyna się od „https”), a także czy domena jest poprawna.
Jeśli korzystasz z usług firmy wspierającej Cię w spłacie zadłużenia, upewnij się, że znasz jej oficjalne kanały kontaktu. Korzystaj tylko z nich do komunikacji, a ryzyko oszustwa będzie zminimalizowane.
Phishing to poważne zagrożenie, które dotyka coraz więcej osób – zwłaszcza tych, które przez Internet załatwiają swoje sprawy finansowe. Dobrze więc wiedzieć, jak się przed nim chronić.
Jeśli otrzymasz wiadomość dotyczącą swoich zaległości finansowych, upewnij się, że pochodzi ona z wiarygodnego źródła, zanim podejmiesz jakiekolwiek działania – szczególnie dotyczące przekazywania swoich danych czy pieniędzy.
